جنگ جهانی اول

جنگ جهانی اول قتل ولیعهد اتریش در سارایوو جرقه بروز جنگ اول بود

روز بیست وهشتم ژوئن 1914 " آرشیدوک فرانسوا فردیناند" ولیعهد اتریش ومجارستان وفرمانده کل نیروهای مسلح دو کشور ، به همراه همسرش هنگام دیدارازشهر( سارایوو) در یوگسلاوی  فعلی به قتل رسید و همین موضوع باعث بروز جنگ بین الملل اول گردید. نام قاتل( کارویلوپرینسیپ) ، دانشجویی نوزده ساله بود. او عمل خود را انتقامی برای اعمال زور و فشار به صربستان قلمداد کرد و چون کمتر از بیست سال داشت محکوم به مرگ نشد، لیکن در 28 آوریل 1918 بر اثر بیماری سل با همسرش در زندان درگذشت.

جنگ جهانی اول از سال 1914 تا 1918 به طول انجامید. در این جنگ طرفین متخاصم عبارت بودند از متحدین یعنی: آلمان ،  اتریش و هنگری ( مجارها) که بعدها ترکیه عثمانی و بلغارستان نیز بدانها پیوستند و متفقین یعنی : فرانسه ، انگلیس ،  روسیه ، بلژیک ، صربستان و ژاپن سپس ایتالیا، رومانی، پرتغال، یونان و ممالک متحده آمریکا.

در سوم آگوست 1914 ، دولت آلمان از بلژیک درخواست کرد تا نیروهای جنگی خود را علیه فرانسه از این کشور عبور دهد ،  لیکن دولت بلژیک این تقاضا را رد کرد. بنابراین نیروهای آلمان از مرزهای بلژیک عبور کرده و وارد این کشور شدند. لذا انگلستان برای نقض بی طرفی بلژیک به آلمان و در دوازدهم همین ماه به اتریش و مجارستان نیز اعلام جنگ نمود . به دنبال آن در ششم آگوست ، دولت صربستان نیز به آلمان اعلام جنگ کرد.

همچنین در اول ماه آگوست، آلمان به روسیه و ترکیه عثمانی اعلام جنگ نمود. نیروهای آلمان در همین روز به کشور لوکزامبورگ در اروپای باختری حمله کرده آن را اشغال کردند و در پی آن فرانسه نیز به اطریش و مجارستان اعلام جنگ نمود. در سی ام ماه آگوست قسمتی از ارتش روسیه توسط آلمان ها نابود شد که نود هزار روسی اسیر گردیدند. در این جنگ فرمانده قشون آلمان ، ژنرال هیندنبورگ بود.

درماه سپتامبرنیروهای آلمان به فرماندهی " اریش فون فالکن هاین" تا مرز پاریس پیشروی کردند و ( جوزف جفری) فرمانده ارتش فرانسه فرمان حمله عمومی داد. در 28 اکتبر همین سال دولت ترکیه عثمانی به روسیه حمله کرد و در پی آن فرانسه و انگلستان به این دولت اعلام جنگ نمودند.

در بیست و دوم آوریل 1915 در جبهه غربی ، آلمان ها برای اولین بار از سلاح شیمیایی استفاده کردند. این سلاح یک گاز کلر بود و بسیاری از سربازان فرانسوی از پا در آمدند.

در سیزدهم ماه مه ، کشتی مسافری انگلیسی به نام ( لوستیانا) توسط آلمان ها غرق شد.

در این حادثه 1198 نفر کشته شدند که در میان آنان 128 نفر آمریکایی بودند. به همین دلیل دولت آمریکا اعتراض شدید اللحنی برای دولت آلمان فرستاد. دولت آلمان معتقد بود که در این کشتی ، تجهیزات جنگی برای انگلستان حمل می شده است. رئیس جمهوری آمریکا ( تئودور روزولت) خواهان جنگ علیه آلمان شد.

درسیزدهم ماه جولای ، حملات تهاجمی آلمان و اتریش به لهستان آغاز گشت. همچنین در بیست و یکم آگوست، ایتالیا به ترکیه عثمانی اعلام جنگ نمود و درچهاردهم سپتامبرآلمان، اتریش، مجارستان ، بلغارستان و ترکیه عثمانی پیمان چند جانبه ای را منعقد ساختند.

درنهم مارس 1916 ، آلمان به کشور پرتغال اعلام جنگ نمود. در ماه مه ، آلمان ها به میزان 115000 عدد از کشتی های جنگی انگلیسی را منهدم کردند و 6900 سرباز انگلیسی کشته شدند. در مقابل آلمان نیز 62000 تن کشتی از دست داد و 2900 سرباز آلمانی کشته شدند.

در بیستم جولای " هیندنبورک "  فرمانده ارتش آلمان درجبهه شرق گردید. به همین دلیل قسمت اعظم نیروهای اتریشی تحت فرماندهی هیندنبورک و ( لودندورف) ژنرال دیگر آلمانی درآمدند.

همچنین دربیست و هشتم جولای ، ایتالیا به آلمان اعلام جنگ نمود. در ضمن رومانی به اتریش و مجارستان و نیزآلمان به رومانی و دراول سپتامبر بلغارستان به رومانی و در بیست و ششم نوامبر کشور یونان به آلمان اعلام جنگ نمودند.

در سی ام دسامبر ، کاپیتان آلمانی" فلیکس گراف فون لوکنر" که به او شیطان دریا لقب داده بودند توسط کشتی جنگی خود بیست وسه کشتی متفقین را در دریاهای آتلانتیک و پاسیفیک غرق نمود.

درششم آوریل 1917 آمریکا به آلمان اعلام جنگ نمود و در هشتم دسامبر همین سال به اتریش و مجارستان نیز اعلام جنگ کرد.

درماه آگوست سال 1918حدود 54 هزار نفر سرباز آمریکایی به نفع متفقین وارد جنگ شدند. دراین زمان آلمانها درتمام جبهه ها می جنگیدند و چون اتریش و متحدانش نیز متحمل خسارات سنگین  شده و از ادامه جنگ ناتوان بودند، آلمان ناچار تقاضای صلح کرد.

بنابراین دربیست و دوم اکتبر سال 1918 ، رسماً جنگ جهانی اول با شکست آلمان پایان یافت و ویلهلم دوم امپراتور آلمان به هلند متواری شد و دولت هلند به او حق پناهندگی داد.

سلاح جنگی ( تانک) در بحبوحه جنگ توسط (سرارنست سونتین) اختراع شد.

امضاء قرارداد آتش بس

در یازدهم نوامبر 1918 در یک واگن راه آهن در جنگ های ( گومپیگنه) مارشال فرانسوی( فردیناند فوش) مذاکرات برقراری آتش بس و شرایط متفقین را به شرح زیر به هیئت ویژه آلمانی دیکته کرد:

1- آلمانی ها باید نواحی اشغال شده در فرانسه به علاوه الزاس – لوترینگن(Lothringen Elsass) ، بلژیک و لوکزامبورگ را ظرف مدت چهارده روز ترک نماید.

2- نیروهای آلمانی باید ظرف مدت یک ماه قسمت چپ ناحیه راین (Rhein) را تخلیه کنند . نیروهای متفقین پل های ماینز (Mainz)، کوبلنز(koblenz)، و کلن(Koln) را اشغال نمایند.

3- ارتش آلمان 5000 قبضه توپ، 25000 قبضه اسلحه و 1700 هواپیمای شکاری بمب افکن را به متفقین واگذار نماید.

4-  آلمان ها باید حداکثر ظرف مدت یک ماه5000 لوکوموتیو، 150000 واگن راه آهن و 5000 کامیون را به متفقین واگذار نمایند.

5- آلمان تمام اسرای جنگی متفقین را باید بلافاصله آزاد کند. زمان بازگشت اسرای آلمانی به میهن خود، ابتدا در جریان مذاکرات صلح معین خواهد شد.

6-  آلمانی ها باید در شرق، نیروهای خود را تا پشت مرزهای موجود در سال 1914 عقب بکشند. زمان عقب نشینی نیروها را متفقین بعداً اعلام خواهند کرد.

7- متفقین دارای حق ورود به شهرهای دانزیگ (Danzing) و وایکسل(Weichscl) می باشند تا بتوانند نظم را درشرق اروپای مرکزی حفظ نمایند.

8- کل نیروی دریائی آلمان باید با نظارت متفقین خلع سلاح گردد.

9- بلوکه بندرهای آلمانی همچنان پابرجای باقی خواهد ماند. بدین ترتیب جلوگیری از حمل مواد غذائی به آلمان توسط نیروهای متفقین، همچنان پس از مذاکرات برای پایان جنگ باقی خواهد ماند.

سرانجام این عهدنامه با عهدنامه " ورسای "  ، تلفیق شد و به پیروزی دولت های متفق  مهر تایید زد .  این جنگ ، خسارات بسیار زیاد جانی ومالی بر جای نهاد و مدت 1565 روز طول کشید . در طول این مدت  حدود 65 میلیون نفر بسیج شده بودند ؛ از این عده حدود 9 میلیون نفر کشته شدند ، حدود 22 میلیون نفر ( به نسبت یک سوم ) معلول و از کار افتاده  و 7 میلیون نفر برای همیشه معلول و ناقص شدند . این جنگ حدود 5 میلیون نفر مفقود نیز بر جای گذاشت .